Plan działań
W programie Roku Wisły, wyzwania i zadania znajdzie każda organizacja, każde lokalne środowisko i każda osoba, która utożsamia się z jego ideą. Wszyscy współtworzymy ten program. Rolą inicjatorów jest zaproponowanie ogólnych ram, które swoimi pomysłami i działaniami wypełnią wszyscy uczestnicy tego ogólnonarodowego święta. Zorganizujmy godne obchody Roku Rzeki Wisły pod wspólnym logo, przeprowadźmy projekty kulturalno – historyczne, projekty turystyczne, projekty ekologiczne oraz projekty artystyczne. W każdej kategorii mieszczą się zarówno przedsięwzięcia o charakterze lokalnym jak też o skali ogólnokrajowej.
Logo Roku Rzeki Wisły pozwoli skoordynować działania w zakresie czasowym i merytorycznym. Sugerujemy następujące działania:
- +
Cel 01.Wielki Flis Wiślany 2017
Żeglarsko – kajakowa “masa krytyczna” na Wiśle od punktu zero do morza obejmująca jednostki z Polski i państw sąsiednich oraz zaproszone, wymieniające się załogi zagraniczne, z udziałem Polonii.
Działanie 01.1
Opracowanie programu takiego spływu, który widzimy jako serię cyklicznych imprez organizowanych sukcesywnie w poszczególnych zainteresowanych taką imprezą miejscowościach nadwiślańskich i nad rzekami jej dorzecza – listę potencjalnych chętnych publikujemy jako “Miejsca Roku Wisły”.
Działanie 01.2
Wielki Flis Wiślany widzimy jako zbiorowy rejs różnych jednostek zarówno replik dawnych statków wiślanych wymienionych w działaniu 07.1 jak i jednostek współczesnych zorganizowany w koordynacji z imprezami wspomnianymi powyżej przy wykorzystaniu też jednostek wymienionych w działaniu 07.3
Działanie 01.3
Ułożenie we wspólny kalendarz realny dla wiślanych wędrowców imprez Roku Wisły organizowanych od Wisły aż do Wisłoujścia oraz wydanie Kalendarza Roku Wisły wraz jego programem w formie zarówno papierowej, jak i wirtualnej – jako części portalu Rok Wisły 2017.
- +
Cel 02.Projekty Roku Wisły
Cykl koordynowanych imprez lokalnych organizowanych w latach 2014 – 2017 pod wspólnym logo przez samorządy i instytucje nad Wisłą i w jej dorzeczu.
A. Projekty kulturalno – historyczne – m.in. rekonstrukcja tradycyjnych jednostek, odrodzenie rzemiosła.
B. Projekty turystyczne – m.in. promocja agroturystyki wiślanej.
C. Projekty ekologiczne – m.in. społecznościowy program ochrony przyrody wiślanej .
D. Projekty i przedsięwzięcia artystyczne – m.in. wskrzeszenia wędrownego teatru/kina wiślanego
Działanie 02.1
Stworzenie portalu Rok Wisły 2017. Nawiązanie kontaktów z potencjalnymi partnerami Roku Wisły według załączonej listy – „Miejsca Roku Wisły” i uzgodnienia zakresu ich działań w Projektach Roku Wisły z poszczególnych grup.
Działanie 02.2
Organizacja w dorzeczu Wisły flisów łodziami tradycyjnymi i imprez wioślarskich promujących idee i program Roku Wisły. Szczególną rolę w tych działaniach powinny pełnić imprezy nawiązujące do dawnych tradycji lokalnych, np. spław soli z Wieliczki, Bochni czy z Przemyśla, spław zboża z Sandomierza, czy Bugiem z Ukrainy, odtworzenie tradycji rzecznych młynów pływających, flisy, spław drewna z Nowego Korczyna, Ulanowa, Tykocina, spław ołowiu z Olkusza, czy też flis szlakiem hermii Św. Zygmunta, itp
Działanie 02.3
Organizacja w dorzeczu Wisły spływów i zawodów kajakowych, imprez rowerowych i pieszych ze szczególnym uwzględnieniem imprez o skali międzynarodowej jak n.p. wiślany maraton kajakowy Kazimierz – Warszawa, międzynarodowy spływ szlakiem Wisły, warszawski wyścig kajakowy 7 (9) Mostów, lokalne imprezy kajakowe na dopływach Wisły, Marsz Wisły (Nordic Walking), kajakowo – rowerowa Masa Krytyczna “Pedałuj i Płyń”
Działanie 02.4
Wianki – cykl imprez z okazji Nocy Świętojańskiej organizowanych przez wszystkie/większość gmin wzdłuż Wisły, ewentualnie połączone z konkursami/projektami artystycznymi.
Działanie 02.5
Nadwiślańskie rekonstrukcje historyczne: np.: transport Wisłą celtyckiej ceramiki igołomskiej ok.III w n.e.; inscenizacja rejsu Św. Wojciecha w 1020 rocznicę jego śmierci (kwiecień); spław z Kozienic do Czerwińska i inscenizacja mostu łyżwowego przy przekraczaniu Wisły przez wojska koronne idące pod Grunwald; wydanie przez Kazimierza Jagiellończyka przywilejów nieszawskich; zgoda sandomierska i konfederacja warszawska 1573; rejsy królów Polski; oblężenie Wisłoujścia przez Stefana Batorego, przewiezienie dworu królewskiego przy ”przeprowadzce” stolicy z Krakowa do Warszawy, transport Wisłą kolumny Zygmunta, rabunek skarbów Warszawy przez Szwedów, inscenizacja przeprawy przez Wisłę pod Zakroczymiem wojsk szwedzkich i Rakoczego (grudzień 1556), czy też armii Napoleona przed bitwą pod Pułtuskiem (grudzień 1806), inne bitwy o Wisłoujście, ratowanie skarbów wawelskich przez flisaków łączyńskich, udział Flotylli Wiślanej w wojnie bolszewickiej i II światowej, inscenizacje Bitwy nad Bzurą, prób pomocy z prawego brzegu Wisły dla Powstania Warszawskiego, walki o Żuławy, itp.
Działanie 02.6
W latach 2016/17/18 wspólne wiślane stoiska (w tym województw i miast) na międzynarodowych targach turystycznych, co najmniej w Berlinie, zapowiadających i relacjonujących Rok Wisły.
Podobnie wystawy o Wiśle pokazywane w POIT (Polskich Ośrodkach Informacji Turystycznej) w różnych krajach, w Polskich Instytutach Kultury i ambasadach.
Działanie 02.7
Nawiązanie wodniackich kontaktów międzynarodowych z instytucjami organizującymi imprezy
na innych, dużych rzekach Europy n.p. w: Rumunii, na Łotwie; Litwie; w Szwecji; Niemczech, Grecji, czy Turcji.
Działanie 02.8
Organizacja konferencji i sympozjum tematycznych oraz organizacja w Polsce imprezy rzecznej o znaczeniu międzynarodowym. Udział w imprezach zagranicznych.
- +
Cel 03.Wisła Duszą Polski
Wisła jako historyczny szlak kulturowy. Inicjalizacja prac etnograficznych i kulturoznawczych w celu utworzenia encyklopedii „dźwięków i obrazów Wisły”.
Działanie 03.1
Badania etnograficzne i kulturoznawcze. Profesjonalne nagrania „dźwięków i obrazów Wisły”, folkloru nad jej brzegami. Publikacja CD, n.p. w formie płyty relaksacyjnej “Z biegiem Wisły”.
Działanie 03.2
Przegląd albumów fotograficznych i innych wydawnictw o Wiśle, regionach i miastach nad nią, ew. zaktualizowane wznowienia, także w innych wersjach językowych. Stworzenie wirtualnej i rzeczywistej biblioteki i e-księgarni takich wydawnictw. W koordynacji z działaniem 03.2 opracowanie i wydanie wiślanych przewodników turystycznych.
Działanie 03.3
Otwarty dla wszystkich konkurs fotograficzny zorganizowany w trzech rocznych odsłonach – 2014, 2015 i 2016. Zdjęcia najlepiej ocenione, zarówno poprzez jurorów, jak i społeczność FB byłyby wydane we wspólnym albumie foto “Wisła 2017”.
- +
Cel 04. Edukacja Wisła
Opracowanie materiałów metodycznych w ramach „Wiślanej Szkoły” MEN. Uruchomienie i upowszechnienie ogólnopolskich kanałów informacyjnych i edukacyjnych o Wiśle. Całoroczny program telewizyjny „Nasza polska sprawa: Wisła”. Światło na sport i rekreację wodną młodzieży.
Działanie 04.1
Stworzenie pakietu nowych i uporządkowanie istniejących profesjonalnych i amatorskich filmów pokazujących Wisłę, sporzadzenie wykazu filmów, w których wystepuje Wisła. Zorganizowanie pływającego kina (z możliwością projekcji na ekran ustawiany na lądzie), inny statek widzimy jako pływający sklep/księgarnię/miejsce spotkań.
Działanie 04.2
Mobilna wystawa planszowa o Wiśle wraz z programem edukacyjnym dla szkół (“wiślana szkoła”, “wiślane lekcje”, “wiślane laboratorium”). Oferta dla szkół podstawowych i gimnazjów. Projekt spływu edukacyjnego, podczas którego opiekunowie spływu przeprowadzaliby w poszczególnych gminach profesjonalne zajęcia szkolne nad Wisłą, w oparciu o przywiezione spływem pomoce naukowe i materiały. Opracowanie edukacyjnej gry komputerowej.
- +
Cel 05. Wisła w systemie szlaków rzecznych Europy
Cykl wielkich rejsów 2015 – 2017 od Rejsu Europejskiego w 2015: Oświęcim – Kraków – Warszawa – Berlin – Orlean i udziału honorowego w Festiwalu Loary 2015 do Wielkiego Flisu Narodowego w 2017 r.
Działanie 05.1
Rok 2015 – Przygotowanie do RW2017: Powtórzenie trasy rejsu Zbigniewa Gąssowskiego z 1996 przez większą grupę łodzi w drodze z Krakowa do Orleanu na Festiwal Loary 2015. Po drodze nastąpiłyby spotkania promocyjne i wspólny dalszy rejs z załogami ze Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Niemiec, Belgii, Holandii, Francji.
Działanie 05.2
Udział Polski jako wystawcy na Festiwalu Loary 2017. Rejs narodowy p.n. “Wisła 1467 – 2017”
Działanie 05.3
Sztafeta łodzi tradycyjnych, kajaków i jachtów Szlakiem Batorego z Warszawy Narwią, Biebrzą, Kanałem Augustowskim na Niemen do jego ujścia i dalej na morzem na Zalew Wiślany i powrót przez Elbląg, Ostródę, Toruń, Włocławek do Warszawy.
Działanie 05.4
Rejs „Po Kresach” z Warszawy Bugiem do Muchawca, dalej kanałem do Piny i Dniepru na Morze Czarne.
- +
Cel 06. Przystań Wisła
Wsparcie rozwoju sieci przystani wodniackich w ciekawych miejscach nad Wisłą i w jej dorzecza w powiązaniu z Wiślaną Trasą Rowerową. Koordynacja polityki ws wiślanej bazy informacji i oferty turystycznej.
Działanie 06.1
Opracowanie wzorca przystani pływającej akceptowalnego przez wszystkie zainteresowane w tym temacie instytucje oraz rozpowszechnianie informacji o możliwości budowy i budowa takich przystani na terenie potencjalnie zainteresowanych jednostek samorządu terytorialnego w dorzeczu Wisły.
Działanie 06.2
Stworzenie i bieżąca aktualizacja wirtualnej locji – przewodnika Wisły i jej większych dopływów przeznaczonego dla różnych grup turystów. Udostępnienie tejże locji – przewodnika na portalu Rok Wisły 2017 oraz w formie papierowej.
Działanie 06.3
Organizacja cyklu imprez regatowych na tradycyjnych żaglach rozprzowych oraz wyścigów kajakarskich i wioślarskich na wzór tegorocznej imprezy warszawskiej „Siedem Mostów” organizowanych w różnych miejscowościach i rozgrywanych w sezonie letnim od lipca do września w latach 2014 – 2016 zakończonych Wielkim Finałem o Puchary Prezydenta m. st. Warszawy podczas Wianków Warszawskich 2017 zamykających cykl imprez z ubiegłego roku i wiosny 2017.
Działanie 06.4
Rozwój inicjatywy Nagrody „Przyjaznego Brzegu” oraz odznak powstałych w CTW PTTK + odznaka „941,3”, odrodzenie Nagrody “Kilometr Zero” (rzeczne “Tour De Pologne”) za rejs na trasie: Warszawa – Toruń – Bydgoszcz – Konin – Poznań – Wrocław – Opole – Oświęcim – Kraków – Sandomierz – Warszawa. Ustanowienie takich nagród w różnych klasach: żeglarskiej, łodzi tradycyjnych, motorowodnej, wioślarskiej, kajakowej, “Pedałuj i Płyń”.
- +
Cel 07.Wzmocnienie świadomości historycznej
Wzbogacenie Muzeum Wisły w Tczewie o placówki filialne w miejscowościach w dorzeczu Wisły mające cechy Domów Rzeki Wisły. Wisła – elementem patriotycznym w programie MEN. Ożywienie tradycyjnego szkutnictwa i rzemiosła wiślanego w historycznych lokalizacjach.
Działanie 07.1
Wybudowanie w tradycyjnych historycznie miejscowościach, takich jak np.: Bydgoszcz, Toruń, Płock, Włocławek, Czerwińsk, Zakroczym, Nowy Dwór, Warszawa, Kozienice, Puławy, Kazimierz, Solec n.Wisłą, Basonia, Łączany, Czernichów, Niepołomice, Ulanów i in. kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu replik statków wiślanych różnych rodzajów jak np. szkuta, łyżwa, bat, berlinka, kajlak, krypa, galar, byk, czy komięga mogących być w przyszłości reprezentacyjnymi łodziami w poszczególnych miejscowościach, np. szkuta “Dar Warszawy” w Warszawie.
Działanie 07.2
Uzgodnienie lokalizacji, przy możliwie licznym wykorzystaniu istniejacych obiektów, Domów Rzeki Wisły przystosowanych do zajęć edukacyjnych i wychowawczych (zajęcia szkolne) czy rekreacyjno – edukacyjnych (np. zielone szkoły, wycieczki rodzinne itp.) W miejscach tych byłaby prezentowana szczególnie historia danej miejscowości i jej związków z Wisłą. Rzemiosła wiślane we współdziałaniu z cechami rzemieślniczymi (wikliniarstwo, rybołówstwo, bursztyniarstwo, winiarstwo, produkty rolne itp.).
Działanie 07.3
Rekonstrukcje zabytkowych jednostek – n.p. łódź Św. Wojciecha, łodzie Wikingów, czajki kozackie, wiślane parostatki, w nawiązaniu do tradycji wiślanych stoczni rzecznych jak n.p. w Modlinie czy w Porcie Czerniakowskim w Warszawie
Działanie 07.4
Rybołówstwo wiślane we współdziałaniu z PZW – np. inscenizacje tradycyjnych metod rybołóstwa
Działanie 07.5
Rekonstrukcja znanych z historii kajakarstwa kajaków żaglowych budowanych kiedyś w ramach korczakowskich stoczni kajakowych.
- +
Cel 08. Chronimy Wiśliska
Rozszerzenie małopolskiej inicjatywy “Chronimy Wiśliska” na inne obszary. Ogólnopolski program współpracy gmin na rzecz ochrony przyrody wiślanej we współpracy z wszystkimi zainteresowanymi organizacjami.
Działanie 08.1
Organizacja paneli dyskusyjnych, spotkań konsultacyjnych, akcji informacyjnych o przyrodzie wiślanej, spacerów i rejsów o tematyce przyrodniczej dla różnych grup docelowych.
Działanie 08.2
Cykliczne akcje sprzątania Wisły połączone z konkursem na „Największe góry posegregowanych śmieci z rzek” organizowane w latach 2014 – 2017 i następnych. (np. nagrodami w takim konkursie, ufundowanymi np. przez MOŚ i NFOŚ, mogłyby być rzeczne łodzie płaskodenne o napędzie elektrycznym zasilanym panelami słonecznymi.)
Działanie 08.3
Organizacja „Słonecznych Patroli” złożonych z rzecznych pasjonatów – edukatorów umiejących właściwie reagować w sytuacjach wystąpienia zagrożeń dla przyrody wraz ze stworzeniem sieci „sił szybkiej interwencji”.
- +
Cel 09. Ogólnopolska żegluga wiślana
Ogólnopolski program współpracy prezydentów i burmistrzów miast nadwiślańskich oraz marszałków województw znad Wisły, mający na celu uruchomienie szlaku żeglugi wiślanej.
Działanie 09.01
Wsparcie projektowania i rozbudowy budowli hydrotechnicznych powiększających możliwości żeglugi w dorzeczu Wisły – jak n.p. Kanału Śląskiego, stopni wodnych górnej Wisły, stopnia wodnego w Sierżawie, czy też przekopu Mierzei Wiślanej.
- +
Cel 10. Utworzenie Cechu Wiślanego
odnowienie Zgody Flisackiej na Wiśle – dokumentu regulującego zasady współpracy i sankcjonującego Sąd Koleżeński.
Projekt sporządzony przez Społeczny Komitet Obchodów Roku Rzeki Wisły w 2017