Biblioteczka wiślana
W Roku Rzeki Wisły 2017 chcieliśmy Państwu przypomnieć niektóre książki traktujące o Wiśle. Większość z nich to pozycje klasyczne. Są one ułożone w kolejności wydania – od najmłodszych – do najstarszych. Będzie nam bardzo miło, jeśli zechcecie Państwo dołożyć do tej listy inne, znane sobie pozycje książkowe o królowej polskich rzek.
Niezbędnik Wodniaka.
Rafał Łapiński, Dom Wisły, 2019
Wydanie drugie, poprawione. Zawiera niezbędne informacje mogące się przydać przy wyprawie rzeką. Różni się od poprzedniego trzema dodatkowymi stronami: przewidywanie pogody z obserwacji, kontakty do nadzorów wodnych, oraz mapa Wisły z miejscowościami wraz z locją. Dystrybucja: Dom Wisły
Warszawski przewodnik wiślany.
Dariusz Bartoszewicz, Muzeum Powstania Warszawskiego, 2018
Książka została przygotowana dla wszystkich, którzy chcą poznawać i odkrywać tereny warszawskiego odcinka Wisły. Opowiada o historii, architekturze i przyrodzie; wspomina filmy, literaturę i dzieła sztuki, w których pojawia się rzeka; pokazuje w jaki sposób i gdzie aktywnie spędzać czas nad Wisłą. W przewodniku znajdziemy unikatowe fotografie archiwalne oraz wizualizacje przyszłych inwestycji zaplanowanych nad rzeką. Opisywane miejsca układają się w trasy spacerowe i rowerowe. Premiera i opis książki.
Kurier Warszawski – wrzesień 2017
Cały numer Kuriera poświęcony rzece z okazji Roku Rzeki Wisły! Unikalna wiedza, ciekawe informacje, przystępna treść – bogate źródło wiedzy o Królowej Polskich Rzek, powstałe dzięki zaangażowaniu bardzo wielu ludzi działających na rzecz budowy dobrej marki Wisły.
Dzięki uprzejmości Redakcji wrześniowy numer Kuriera Warszawskiego można pobrać do własnego użytku w PDF.
Wiślane porty Warszawy. Historia infrastruktury żeglugi śródlądowej stolicy.
Anna Mistewicz, Zbigniew Tucholski, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Urzędu m.st. Warszawy, 2017
Książka „Wiślane porty Warszawy. Historia infrastruktury żeglugi śródlądowej stolicy” autorstwa mgr Anny Mistewicz i dr. hab. Zbigniewa Tucholskiego opowiada o planach budowy, ich realizacji oraz czasach eksploatacji portów. Rozbudowana część wstępna wprowadza czytelnika w świat początków żeglugi parowej na Wiśle w Warszawie oraz historię rozwoju i funkcjonowania firm żeglugowych, aż po zmierzch ery parowców. Bogato ilustrowana publikacja zawiera streszczenie w języku angielskim. Wydanie z okazji Roku Rzeki Wisły.
Cuda Polski – Z biegiem Wisły
Wydawnictwo Dragon, 2017
Wisła to najważniejsza polska rzeka stale obecna w historii polski, a także odgrywająca ważną rolę w równowadze ekologicznej wielu terenów, przez które przepływa. W albumie opisano najpiękniejsze miejsca przyrodnicze oraz zabytki od źródeł Wisły.
RZEKA WISŁA, materiał edukacyjny dla uczniów i nauczycieli
Joanna Angiel, Warszawa 2017
To jest niesamowicie miły i praktyczny upominek, jaki otrzymaliśmy od dr hab. Joanny Angiel na 2017 – materiał do wykorzystania w szkołach podczas ROKU RZEKI WISŁY. Tekst ilustrowany pięknymi zdjęciami wykonanymi własnoręcznie przez autorkę, która wielokrotnie przemierzyła Wisłę płynąc łodzią, wędrując pieszo wzdłuż jej brzegów lub latając nad nią samolotem. Jest przeznaczony dla tych, którzy liczą na coś więcej niż wiedza „podana” w podręcznikach szkolnych. Joanna Angiel wykłada na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, prowadzi badania terenowe, jest autorką wielu publikacji edukacyjnych o Wiśle a poza tym – jest wielką miłośniczką Królowej Polskich Rzek, absolutnie oddaną jej sprawom. Korzystajcie i pamiętajcie o poszanowaniu praw autorskich. Publikację można pobrać tutaj.
Z WIŚLANEJ DELTY TCZEW, GDAŃSK, ŻUŁAWY, MALBORK
SZKICE Z PODRÓŻY 1856, Ludwig Passarge, Gdańsk 2016.
Autor opisuje Żuławy wiślane i miasta leżące na ich obrzeżach. XIX- wieczne Żuławy należały podówczas do Prus, ale dzisiaj są częścią Polski. Wisła i Żuławy to jeden wspaniały przyrodniczy i kulturowy organizm. Książka jest pionierską pracą gatunku zwanego „szkicami podróżnymi”. Sama Wisła, która jest wątkiem przewodnim książki, jest rzeką – symbolem, ważnym dla polskiej kultury narodowej. A książka niezwykle ciekawa…
RZEKI I ICH WARTOŚCI
Joanna Angiel, Warszawa 2016.
Jest to pierwsza w Polsce książka traktująca w sposób tak szeroki i kompleksowy o wartościach rzek w edukacji geograficznej. Przeznaczona głównie dla nauczycieli (szkolnych i akademickich), studentów geografii, miłośników rzek, a wśród nich i Wisły! Jest to bowiem także publikacja o Wiśle – znajdziesz w niej dużo przykładów i odniesień do naszej „królowej rzek”. Autorka przedstawia wartości użytkowe rzek, ale też nieczęsto dostrzegane np. wartości symboliczne, duchowe, inspirujące artystów, ukazujące rzekę jako przestrzeń i wartość edukacyjną, w tym wychowawczą. Wyjaśnia, na czym polega proces poznawania rzek, ich wartościowania, nadawania im znaczeń, przywołuje różne związki człowieka z rzeką, które podlegają zmianom czasowym. Opisuje zróżnicowane podejścia do edukacji o rzekach, nad rzekami i dla rzek, a także metody i formy edukacji. W książce znajdziemy dobre przykłady i inspiracje nt. konkursów, programów, projektów edukacyjnych (np. uczniowskiej czy też studenckiej ścieżki dydaktycznej nad rzeką). Piękne fotografie są uzupełnieniem treści książki! Świetny poradnik dla nauczycieli!
MONOGRAFIA DOLNEJ WISŁY
Wojciech Majewski, Warszawa 2016
Od ogólnej charakterystyki Wisły i jej dorzecza oraz ogólnej charakterystyki historii rozwoju i zagospodarowania poszczególnych obszarów,autor przechodzi do szczegółowego opisu dolnej Wisły: uwarunkowań klimatycznych, naturalnych, przyrodniczych , historycznych, społecznych, hydrotechnicznych i inwestycyjnych. Nieuniknione są tu rozważania dotyczące koncepcji budowy Kaskady Dolnej Wisły oraz szczegółowe omówienie śluzy Włocławek, Bydgoskiego i Gdańskiego Węzła Wodnego, problemów powodziowych, suszowych i zatorowych dorzecza Dolnej Wisły oraz poszukiwanie kompromisu pomiędzy kaskadyzatorami a obrońcami naturalnej Wisły. Bogata baza zdjęć, ilustracji, wykresów charakteryzujących najważniejsze budowle hydrotechniczne na Dolnej Wiśle.
SPŁAW WIŚLANY W DRUGIEJ POŁOWIE XVIII WIEKU (do 1772 r.), cz. 2: Statystyka spławu wiślanego,
Szymon Kazusek, 2016
Szczegółowe dane dotyczące spławu w dorzeczu Wisły w latach 1750–1772. Omówiona została organizacja spławu, przedmiot handlu spławnego, uczestnicy tej działalności, a także spław wiślany w kontekście handlu krajowego i zagranicznego Rzeczypospolitej tego okresu. Książka skierowana jest do historyków zajmujących się dziejami Rzeczypospolitej, szczególnie w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, a także badaczy zajmujących się dziejami gospodarczymi Prus, Rosji i Austrii. Praca może również stanowić pomoc dla studentów i historyków zajmujących się badaniami nad rynkiem krajowym, rolnictwem, rzemiosłem i produkcją przemysłową oraz wąskimi zagadnieniami handlu ściśle określonymi towarami oraz konsumpcją. Opracowanie jest również skierowane do badaczy dziejów szlachty i magnaterii, mieszczaństwa i kupiectwa, w tym również zagranicznego, a także zainteresowanych dziejami Żydów na ziemiach polskich, bądź historią Kościoła.
HISTORIA NA WODZIE PISANA Dzieje holownika „Lubecki”
Marek Sandecki, Tomasz Wąsik, Włocławek 2016.
Ta niewielka książka, zapisana na 59 stronach niesie w sobie duży ładunek dobrych emocji. To biografia statku związanego na początku i pod koniec swego wiślanego życia z Włocławkiem. W 1912 roku Stocznia Aleksandra Paruszewskiego na zlecenie Towarzystwa Przemysłu Naftowego braci Nobel budowała 3 holowniki rzeczne, w tym „Poljaka” czyli późniejszego „Lubeckiego”. Jego niezwykłe losy wplecione w historię Włocławka, Torunia, Bydgoszczy, Warszawy i Wrocławia toczą się – nierozwiązane – do dnia dzisiejszego…
OBLICZA WISŁY Przewodnik warszawski dla tropicieli przyrody
Joanna Angiel, Dariusz Bukaciński, Warszawa 2015.
Autorzy przewodnika (geograf i biolog) zapraszają do odkrywania Wisły na jej dwóch odcinkach: warszawskim oraz podwarszawskim. Nie jest to jednak zwykły przewodnik mówiący co zobaczysz po prawej, a co po lewej stronie:). Jego autorzy zwracają uwagę na cechy i walory Wisły oraz jej doliny – na wartości przyrodnicze, społeczno-kulturowe i estetyczne nie zawsze dostrzegane. Otwierają przed Czytelnikami zróżnicowane drogi dochodzenia do prawdy o Wiśle, oferują różne „narzędzia” jej poznawania, ukazują rozmaite spojrzenia i ujęcia rzeki; odkrywają „oblicza” rzeki, jej kolorystykę, odgłosy, zapachy. Uczą rozwijania umiejętności: orientowania się w terenie (w załączniku plany!), obserwowania i słuchania (np. głosów ptaków, odgłosu rzeki), wyróżniania, rozpoznawania (np. gatunków roślin), analizowania, porównywania, szkicowania, fotografowania itp. Zapraszają do samodzielnego, wielozmysłowego doświadczania Wisły i do uświadamiania sobie własnych emocji oraz uczuć względem niej. Zachęcają nas do rozsmakowania się w niezwykłej urodzie Wisły oraz do jej… „czytania” jak wspaniałej książki.
Książka jest dostępna także w wersji elektronicznej (pdf): http://wislawarszawska.pl/wp-content/uploads/2015/09/oblicza-wisly.pdf
WŁOCŁAWEK NAD WISŁĄ-ŻEGLUGA OD CZASÓW NAJDAWNIEJSZYCH DO KOŃCA ERY PAROWCÓW
Marek Sandecki, Włocławek 2015.
Książka ukazuje obszerny rys historyczny żeglugi na Wiśle od czasów najdawniejszych do lat 80. XX wieku. Szczególne miejsce zajmują dzieje Włocławka – miasta rodzinnego autora a także sąsiednich: Płocka i Torunia. Pisana sercem przez prawdziwego regionalistę książka pokazuje wspaniały rozwój żeglugi wiślanej w średniowieczu i żródła potęgi gospodarczej Polski Jagiellonów. Wydawnictwo opisuje także okres rozwoju i panowania żeglugi parowej na Wiśle oraz jej powolny schyłek w II połowie XX wieku.
SEMPER FIDELIS VISTULAE
Ze wspomnień kapitana, Stanisław Fidelis, Płock 2015.
Stanisław Fidelis to doświadczony, wieloletni kapitan żeglugi śródlądowej. Swoją drogę na Wiśle zaczynał w 1961 roku od stanowiska praktykanta na barce. Przeszedł wszystkie stopnie kariery marynarskiej, poznał niemal wszystkich ludzi „śródlądzia”, tych z jednostek pływających i tych z brzegu. Dzięki wytężonej pracy i zdolnościom szybko awansował, w 1973 roku został kapitanem ż.ś. II klasy, a w1992 osiągnął stopień kapitana ż.ś. I klasy. Swoje wiślane życie bogato dokumentuje zdjęciami z wieloletniej służby na rzece.
W książkach opisuje statki i ludzi Wisły, na kartach przesyconych nostalgią i emocjami. Rzecz bezcenna jako dokument żeglugi wiślanej.
NAD WISŁĄ
praca zbiorowa, redakcja naukowa: dr Witold Lenart, prof. dr hab. Artur Magnuszewski, dr Wiesław Nowicki,
Fundacja Na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, Warszawa 2014.
Książka ta ma formę popularno-naukowego albumu. W każdym z rozdziałów znalazły się atrakcyjne fotografie, zestawienia i bibliografia. Jest to praca zbiorowa, różnorodna, tak jak zróżnicowany jest zespół znakomitych autorów. Jej charakter opisują tytuły rozdziałów:
Wprowadzenie o czystej Wiśle (dr Witold Lenart), Skąd się bierze woda w Wiśle? (prof. dr hab. Artur Magnuszewski), Narodziny, młodość i wiek dojrzały rzeki (prof. dr hab. Artur Magnuszewski), Tajemnice wiślanej doliny (dr Marek Zgorzelski), Życie w rzece (prof. dr hab. Joanna Pijanowska), Życie na brzegach i nad wodami (dr Wiesław Nowicki), Niekończąca się historia wezbrań i powodzi (dr hab. Ireneusz Sobota, prof. dr hab. Bogusław Pawłowski), Wokół przyrodniczo-technicznego fenomenu sztucznego ujścia Wisły (dr inż. Kazimierz Cebulak), Zasadność projektów hydrotechnicznej zabudowy Wisły w świetle przyszłości spiętrzenia włocławskiego (dr Witold Lenart), Klimat i przyszłość rzeki (prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz), Wisła płocka (dr Marek Zgorzelski), Wisła w nas (dr hab. Joanna Angiel), Wiślana demonologia, edukacyjne didaskalia i zrównoważone zakończenie (dr Witold Lenart).
Prócz wersji polskiej wydano również angielską wersję książki.
WISŁA RZEKA MOJEGO ŻYCIA
Statki i ich załogi, Stanisław Fidelis, Płock 2013.
Życie kapitana ż.ś. Stanisława Fidelisa związane jest z Czerwińskiem, Płockiem i Wisłą. Książka jest poświęcona statkom i załogom statków parowych i motorowych, pchaczy i holowników. Ale to także książka o wielkiej gałęzi przewozów rzecznych i o Żegludze Warszawskiej i o wielu prywatnych armatorach. I o przyjażni z Adamem Reszką, człowiekiem niezwykłym. Walorem także tego wydawnictwa jest wiele unikalnych fotografii, które dokumentują jednostki pływające ongiś po Wiśle. A na tych statkach widać twarze i sylwetki kapitanów i marynarzy. Jest tu także smutna diagnoza zamierającej rzeki, która woła o natychmiastową pomoc. Lektura obowiązkowa dla wiślanej braci i miłośników rzeki.
Mapa Wisła Waw
Muzeum Powstania Warszawskiego. Instytut Stefana Starzyńskiego, 2013
WISŁA WAW – mapa Wisły według Marka Ostrowskiego, to projekt, mający na celu przybliżenie warszawiakom i turystom Wisły na odcinku warszawskim, a także terenów rozciągających się wzdłuż niej i mających kluczowe znaczenie dla rozwoju stolicy. Projekt zakłada szeroką edukację na temat Wisły – architektury, historii, urbanistyki, kultury, przyrody. Z myślą o obcokrajowcach mapa Wisła Waw została przetłumaczona na język angielski. Mapa została wydrukowana na tworzywie TYVEK, którego nie da się podrzeć i jest odporne w zetknięciu z wodą.
POMYSŁY DLA WISŁY
Witold Lenart, Warszawa 2013
To ciekawa pozycja do biblioteki nauczyciela. 10 pomysłów na inspirującą edukację wiślaną, skierowaną do szkół i gimnazjum. Obok porcji solidnej wiedzy, podanej rzeczowo i ciekawie, przede wszystkim ciekawa analiza związków przyczynowo-skutkowych nad Wisłą. Na załączonej płycie CD artykuły popularnonaukowe, polskie akty prawne, pomysły edukacyjne i scenariusze lekcji. Rzeczowo, praktycznie ciekawie. Brawo!
KRÓLOWA WISŁA
Tadeusz W. Świątek, Rafał Chwiszczuk, Warszawa 2012.
Dwaj autorzy, znani varsavianiści, postanowili przybliżyć Wisłę czytelnikom w odmienny niż dotychczas sposób. Wisła widziana przez pryzmat jej związków z Warszawą czyni rzekę i życie w jej otoczeniu bardzo ciekawym poznawczo doświadczeniem. Znakomicie pokazany został historyczny rozwój miasta i zależność od Wisły, ale także zniszczenia, jakie przynosiły wielkie powodzie. W książce znaleźć można sporo unikalnych fotografii i wycinków prasowych z przełomu XIX i XX wieku.
WIŚLANE STATKI I TECHNIKI NAWIGACYJNE OD XVI DO XX WIEKU
Adam W. Reszka, Gdańsk 2012.
Autor tej książki, kmdr. por. w st. spoczynku Adam W. Reszka to nasz Wiślany Guru. Mimo, że odszedł na wieczną wachtę pamięć o Nim żyje wśród wiślanej braci. Na kartach tego wydawnictwa możemy prześledzić opisany dokładnie rozwój technik żeglugowych, rodzaje statków wiślanych: swoich i obcych, tajniki ich budowy i użytkowania. Niezwykle cenne są informacje o szlakach żeglownych i zasadach ich utrzymania oraz słowniczki: terminów flisackich i slangu rzecznego marynarzy Wisły i Odry. Szanowany powszechnie za swoją wiedzę i dorobek życiowy autor pozostawił po sobie ogromną wiślaną spuściznę kulturową.
RZEKA WISŁA, JEJ WARTOŚCI I PERCEPCJA. Wisła w edukacji geograficznej
Joanna Angiel, Warszawa 2011.
Książka o charakterze naukowym z dziedziny geografii. Autorka przedstawia w niej wyniki paroletnich badań przeprowadzonych wśród ok. 2 tys. licealistów uczących się w 11 wybranych miastach nadwiślańskich. Dotyczą one dostrzeganych przez uczniów wartości Wisły i nadawanych jej znaczeń, wizerunków percepcyjnych oraz związków, jakie łączą uczniów z tą rzeką. Wyniki posłużyły autorce do stworzenia koncepcji, metod i form edukacji na temat Wisły. Przyszłość Wisły jest bowiem w dużym stopniu związana z postrzeganiem i doświadczaniem rzeki przez młodych ludzi (przyszłych decydentów), z rodzajem ich związku z Wisłą. A to z kolei wiąże się m.in. z prowadzoną na jej temat edukacją geograficzną w ujęciu aksjologicznym! Jakie są autorskie zalecenia? Jako nauczyciel daj doświadczyć uczniom, ile dobra i piękna zawdzięczamy Wiśle, prowadź ich nad Wisłę, na zajęcia terenowe, szukajcie wspólnie piękna i zróżnicowania krajobrazów nadwiślańskich, różnych wartości i walorów tej rzeki! Nie ucz jedynie nazw jej dopływów, nie mierzcie tylko temperatury i ph wody, czy też prędkości przepływu, bo na tym nie polega nawiązywanie więzi z rzeką! Wisła zasługuje na jej osobiste „odkrywanie” przez Twoich uczniów i dostrzeżenie, jakim jest skarbem: i osobistym, i wspólnym – narodowym. Jeśli jesteś wychowawcą, nauczycielem geografii – to jest książka dla Ciebie!
WISŁA 1047 TAJEMNIC Przewodnik Marka Kamińskiego
red. Ewelina Ewertowska, Natalia Gałczyńska, Katarzyna Rojek, Gdańsk 2010.
Przewodnik Marka Kamińskiego to książka niezwykle ciekawa. Niemal tak samo interesująca jak jej autor. Przy zachowaniu tradycyjnego układu treści udało się pokazać w niej całą złożoność problematyki wiślanej: od rozwoju sieci rzecznej, przez procesy geologiczne, ochronę przyrody, historię żeglugi, problemy oszczędzania wody – po świetnie skonstruowane trasy turystyczne. Teksty okraszone są dużej urody zdjęciami i różnymi ciekawostkami, np. kulinarnymi. Niewątpliwą zaletą tego solidnego w każdym aspekcie wydawnictwa jest umiejętne, wyważone korzystanie z lokalnych nadwiślańskich portali internetowych oraz interesujący wybór bibliografii tematu. A Wisła, zgodnie z deklaracją autora została opisana nie tylko słowami, ale także aktualnym kilometrażem, co szczególnie ucieszy turystów wiślanych.
PLECIONKARSKIM SZLAKIEM WISŁY
Stowarzyszenie Serfenta, Cieszyn 2009
Ciekawy zbiór relacji ze spotkań w terenie podczas badań etnograficznych przeprowadzonych w ramach projektu o takiej samej nazwie. W książce: opisy spotkań z plecionkarzami, elementy folkloru, instruktaże dotyczące wybranych wyrobów, informacje dotyczące zbioru i przechowywania materiałów, słownik plecionkarski. Do książki dołączona jest płyta CD zawierająca fragmenty najciekawszych rozmów i opowieści plecionkarzy, pieśni, przyśpiewki, anegdoty.
PRZEWODNIK WISŁA Monografia turystyczno – krajoznawcza
Wojciech Kuczkowski, Warszawa 2008.
Autor tej książki Wojciech „Jastrzębiec” Kuczkowski to postać znana w środowisku wiślanym. Żeglarz, instruktor harcerski i wychowawca wielu pokoleń młodzieży. Znawca i miłośnik Wisły w każdym calu. Swoją książkę poświęcił opisaniu całego biegu rzeki od źródeł do Przegaliny, potem Martwej Wisły i Motławy, aż do Wisłoujścia. Tysiąc kilometrów opisanych jeden po drugim z dodatkowym opisem miejscowości, ważniejszych zakładów i urządzeń hydrotechnicznych leżących nad rzeką.
POLSKA LEŻY NAD WISŁĄ
red. Artur Kubasik, Bydgoszcz 2007.
Album wydany z inicjatywy Związku Miast Nadwiślańskich, przy wsparciu finansowym PZU S.A. przez Pomorską Oficynę Wydawniczo-Reklamową s.c. stanowi jedno z najpiękniejszych wydawnictw poświęconych rzece. Wielkiej urody zdjęcia Wisły, kanałów, mostów i miast nadwiślańskich okraszone widokami wspaniałej przyrody dostarczają wielu przeżyć estetycznych. Bogata jest także historyczna baza źródłowa. Dodatkowym walorem albumu są opisy w języku angielskim i niemieckim.
PRZYJAZNE NATURZE KSZTAŁTOWANIE RZEK I POTOKÓW
Praktyczny podręcznik, polska zielona Sieć, Wrocław–Kraków 2006.
Inspiracją do powstania niniejszego podręcznika był sukces dwóch dużych projektów rewitalizacji rzek Cole i Skerne, realizowanych pod kierownictwem The River Restoration Project (Projekt Renaturyzacji Rzek). Zebrane projekty przedstawiają wiele praktycznych metod rewitalizacji i renaturalizacji rzek. Wiedzę zdobywano na wszystkichetapach prac: projektowania i wdrażania, jak również monitoringu naukowego. Pozwoliło to dokonanie całościowej oceny wymiernychosiągnięć zrealizowanych projektów.
Podręcznik można pobrać tutaj
WISŁA, album z przedmową varsavianisty Olgierda Budrewicza,
Robert Dejtrowski (fot.) | Olgierd Budrewicz (wstęp) | Maciej Buszewicz (proj. graf.) | Teresa Bałuk-Ulewiczowa (tłum.)
Album wydawnictwa BOSZ oddaje dokładnie przesłanie jakie zawarł w jego przedmowie Olgierd Budrewicz. Wisła to ostatnia romantyczna rzeka naszego subkontynentu. Tę myśl dokumentują rzadko spotykane, wysmakowane fotografie nadwiślańskiego krajobrazu, takiego jaki być może zapamiętaliśmy z dzieciństwa. Nadwiślańskie łęgi z niknącymi w podmokłych trawach łanami kaczeńców, łachy o przedziwnych zakolach poprzetykane wąskimi kanałami starorzeczy. Niezwykłe jest też bogactwo ptaków i płazów skrytych w nadwiślańskich zaroślach. A dla przywołania estetycznego kontrastu kolorowe zdjęcia poprzetykane są czarnobiałymi fotografiami nadwiślańskich miast sprzed 50. a może 100 lat.
WARKOCZ KRÓLEWNY WISŁY
Marta Juza Jakubowska, Warszawa, 2017
Dawno, dawno temu …. Warkocz Królewny Wisły od pierwszego wydania w 1999 roku zyskał sobie sławę jednej z najpiękniejszych polskich legend. Wzruszająca historia królewny Wisełki doczekała się inscenizacji plenerowej i wielu przedstawień w teatrzykach szkolnych. Opowieść o dzielnej królewnie i pochodzeniu rzeki Wisły weszła także do stałego repertuaru Studia Małych Form Teatralnych Art-Re z Krakowa. Zobacz na YT
KSIĘGA WIŚLANEGO FLISU
praca zb. pod red. Tadeusza Górskiego, Gdynia 1997.
Ta księga zasługuje na szczególne uznanie. Powstała wysiłkiem Ligi Morskiej, wielu miast nadwiślańskich, instytucji centralnych i lokalnych, stowarzyszeń i osób indywidualnych. Opisuje nie tylko historię flisu wiślanego, wyrywkowo floty wiślanej, zapory w Włocławku czy miast nadwiślańskich. Księga zawiera sporo historycznych fotografii i kilka wspaniałych reprodukcji malarskich. Najciekawszą częścią jest przegląd statków pływających po Wiśle, który choć wyrywkowy, pokazuje interesującą reprezentację charakterystycznych jednostek wiślanych. A ostatnim zdaniem tej księgi jest zawołanie: „Pomóżmy Wiśle”.
WISŁĄ DO GDAŃSKA
Marek Borucki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988
Spis rzeczy:
1. Polska spichlerzem Europy
2. Rzeka szlachecka
3. Płyną Wisłą pełne statki
4. Kupcy i producenci
5. W portowym mieście
6. Minął „złoty wiek”
7. Zawsze wierny [Gdańsk]
„WISŁO MOJA, WISŁO STARA …” Antologia poezji.
Wybór, oprac. i posłowie Edward Mazurkiewicz, Kraków, Wyd. Literackie 1986
Książka to zbiór wierszy o Wiśle. Najstarsze wzmianki o Wiśle można znaleźć już w poezji okresu renesansu – w poematach Jana z Wiślicy, Klemensa Janickiego, Mikołaja Reja. Wśród motywów wiślanych pojawiają się opisy krajobrazów, pracy flisaków, wierzenia i legendy ludowe. W okresie utraty niepodległości Wisła była symbolem wolności i niemym świadkiem walki o jej odzyskanie.
W książce zebrano wiersze, które pokazują nam różne spojrzenie na Wisłę na przestrzeni dziejów. Wiersze te są świadectwem dziejów Polski, nierozerwalnie związanych z tą rzeką. Pokazują one, jak dużą rolę spełniała Wisła w dziejach narodu.
W antologii znalazły się wiersze m.in.Jana Kochanowskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Franciszka Karpińskiego, Teofila Lenartowicza, Marii Konopnickiej, Stanisława Wyspiańskiego, Marii Pawlikowskiej -Jasnorzewskiej, Jarosława Iwaszkiewicza, Władysława Broniewskiego,Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Czesława Miłosza.
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ WISŁA,
Szymon Kobyliński, Warszawa 1986.
Książka autorstwa Szymona Kobylińskiego wymyka się łatwym ocenom. To długa gawęda historyczna z dużą ilością ciekawostek, czasem o baśniowym pochodzeniu. Historia Polski widziana oczyma artysty, historia Wisły pokazana jako tło do wydarzeń historycznych, takich jak np. powstanie kościuszkowskie, opowiedziana prostym, komunikatywnym językiem. Całe opowiadanie okraszone rysunkami autora zawiera wiele przemyśleń o charakterze życiowym ale także filozoficznym. Książka dwujęzyczna w wersji polsko – niemieckiej.
NAD KARPACKIMI DOPŁYWAMI WISŁY
Michał Janiszewski – seria Biblioteczka Geograficzna – Warszawa 1985
W książeczce przedstawiono dopływy Wisły Karpat I Niziny Sandomierskiej. Dopływy są tak opisane, by czytelnik samodzielnie rozwiązywał zagadnienia postawione przez autora. Zawarte w niej mapki i schematy przedstawiają Wisłę jako graniczną rzekę Niziny Sandomierskiej.
LUDZIE STOCZNIE I OKRĘTY
Mieczysław Filipowicz, Gdańsk 1985.
Autor książki to inżynier budownictwa okrętowego, całe życie związany z Wisłą i stoczniami Wybrzeża. Jego wspomnienia, albo może autobiografia, zapisane bardzo staranie, z dużą ilością faktów, nazwisk współpracowników i ciekawych spostrzeżeń dotyczących budowy statków i działania stoczni. Za szczególnie cenne można uznać jego zapiski dotyczące Flotylli Wiślanej, Flotylli Pińskiej i Warsztatów Marynarki Wojennej w Modlinie. Także rozdział o budowie portu w Gdyni to dobrej próby klasyka marynistyczna.
WISŁA
Aleksander Tuszko, Gdańsk 1984.
Aleksander Tuszko był jednym z architektów zapory Rożnów, którą wybudowano po katastrofalnej powodzi w 1934. Grupa jej projektantów, a więc poza nim, m.in. inżynierowie Balcerski, Czetwertyński, Żmigrodzki, jako profesorowie polskich uczelni, stanowili elitę polskiej hydrotechniki. Niniejsza praca w dużym stopniu wykorzystuje treści zawarte w wydanej w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku książce „Wisła Przyszłości”. Jednakże została znacznie poszerzona, zwłaszcza w problematyce obiegu wody w naszym kraju, potrzeb wodnych rolnictwa i w tematyce ochrony czystości wód. Zawiera także informacje historyczne. Stanowi jak gdyby traktat o podstawowych problemach gospodarki wodnej i szeroki przegląd dokonań, myśli i projektów związanych z Wisłą i jej dorzeczem. Jest spojrzeniem na Wisłę w sposób wykraczający lata 80-te.
MOJA PRYWATNA VISTULIADA
Wojciech Giełżyński, Warszawa 1983.
Książka W. Giełżyńskiego to kanon literatury wiślanej. Ten znany dziennikarz, pisarz i także sportowiec zwiedził pół świata, ale szczególną satysfakcję sprawiła mu podróż po Wiśle, którą odbył w 1980 roku w łodzi zwanej hamburką. Ta pozycja czytelnicza sprawi dużą frajdę tym czytelnikom, którzy interesują się losami, jakie Wisła przechodziła na przestrzeni ostatnich 50 lat. W tekście jest sporo ciekawostek historycznych ale także opisy wielu zagrażających rzece zanieczyszczeń przemysłowych, jakie dotykały Wisłę. Książka zawiera wiele ciekawych informacji i faktów o Wiśle i jej otoczeniu. Bystremu spojrzeniu autora nie uchowała się żadna plama oleju na rzece. Ma ta pozycja na swych stronach zapisane ciętym językiem krytyczne uwagi o stanie ekologicznym Wisły i jej dopływów co dodaje jej wiarygodności stanowi mocny atut tego wydawnictwa.
WISŁA MONOGRAFIA RZEKI
red. Andrzej Piskozub, Warszawa 1982.
To jedno z największych i najważniejszych wydawnictw, jakie się ukazały w Polsce na temat Wisły. Można rzec, że to opracowanie popularnonaukowe, ale napisane przez spore grono pracowników naukowych przystępnym i łatwym w odbiorze językiem. Za szczególnie interesujące mogą uchodzić fragmenty o historii Wisły w średniowieczu i w okresie pokoju toruńskiego, oliwskiego i w okresie II Rzeczpospolitej. Rozdziały o historii, geografii i roli Wisły w gospodarce kraju pokazują, jak ważna dla Polski jest jej rola na przestrzeni wieków. Literatura dla miłośników i znawców tematu.
WISŁA W DZIEJACH POLSKI
Stanisław Gierszewski, Gdańsk 1982.
Kolejne wydawnictwo stanowiące filar naszej wiedzy o Wiśle, jej historii i znaczeniu dla budowania tożsamości narodowej oraz rozwoju gospodarczego.
Sporo tu wiadomości o rozwoju jednostek wiślanych na przestrzeni wieków: od dłubanki przez szkuty, lichtany, dubasy, galary, komięgi, kozy i inne statki, których charakterystyka wynikała z ich przeznaczenia użytkowego. Dużą wagę autor przywiązuje do informacji o wielkości przewozów towarowych przez flotę wiślaną, co dokumentują tabele statystyczne określające asortyment i tonaż ruchu towarowego. Do najciekawszych rozdziałów należą te, które opisują zasady naboru załóg wiślanych, ich płace, obowiązki, obyczaje a nawet jadłospisy. Tysiącletnia historia związków Polski z Wisłą, choć opisana językiem dziś nieco archaicznym, stanowi bardzo dobre źródło wszelkich informacji o rzece, jej dopływach i rozwoju infrastruktury wiślanej. Pokazuje też jak wielkie było na przestrzeni wieków znaczenie Wisły dla budowania polskiej państwowości.
Kompleksowy program zagospodarowania i wykorzystania Wisły oraz zasobów wodnych kraju. Koncepcja generalna
Biuro Pełnomocnika Rządu Do Spraw Wisły, Warszawa 1980.
Program zagospodarowania Wisły ogłoszony w 1980 roku wzbudzał kontrowersje w momencie jego ogłoszenia, podobnie jest i dziś. Opublikowany w postaci broszury stanowi przykład sposobu myślenia ówczesnych decydentów.
W warstwie merytorycznej w proponowanym programie dokonano bilansu zasobów wodnych kraju i ciągle rosnącego spożycia wody przez mieszkańców, przemysł i rolnictwo. Dla potrzeb „Programu Wisła” wykonane zostały pomiary zanieczyszczenia wód w Wiśle i jej dopływach. W ramach programu projektowano zadania docelowe: budowę około 20 dużych zbiorników wodnych – wielozadaniowych, budowę ok. 180 dużych oczyszczalni ścieków oraz budowę kaskady Wisły w postaci systemu stopni wodnych od ujścia Przemszy do Bałtyku i zainstalowanie na większości stopni elektrowni wodnych. Celem programu było także przywrócenie Wiśle żeglowności w klasie IV. oraz wzrost transportu rzecznego. Program planowany do 2000 roku określał także ramy finansowe, projektowe i wykonawcze. Jak wiemy został wykonany w niewielkim stopniu. Pouczająca historia.
Z DZIEJÓW ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ W POLSCE
Jan W. Gan, Warszawa 1978.
Książka Jana Gana choć nie pretenduje do tytułu dzieła fundamentalnego , zawiera jednak ciekawy opis historii żeglugi na ziemiach polskich od czasów piastowskich do połowy lat 70. XX wieku. Analityczny opis zjawisk gospodarczych na Wiśle i ich zależność od decyzji administracyjnych oraz wiele informacji statystycznych o wiślanych przewozach jest mocną stroną wydawnictwa. Ponadto autor opisuje wojny z krzyżakami o panowanie nad Wisłą, przyczyny budowy Kanału Augustowskiego, sprawy żeglugi na wodach Królestwa Kongresowego i wreszcie cały oddzielny rozdział poświęca braci flisackiej. Swoistą ciekawostką jest umieszczony na końcu książki słowniczek kilkudziesięciu historycznych postaci związanych z Wisłą.
WISŁA PRZYSZŁOŚCI – cykl: Nad mapa Polski
Aleksander Tuszko, Warszawa 1977
Obraz rzeki i sposobu jej widzenia z lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Książka prezentuje zagadnienia związane ze znaczeniem gospodarczym i środowiskowym Wisły oraz jej głównych dopływów. Autor przedstawia potrzeby spowodowane zmiennością przepływów w poszczególnych okresach czasu i pogarszającą się jakością wód. W książce przedstawione zostały zamierzenia w zakresie zabudowy hydrotechnicznej Wisły i jej dorzecza w celu uporządkowania obiegu wody oraz stworzenia możliwości optymalnego wykorzystania zasobów wodnych rzeki dla potrzeb człowieka i środowiska przyrodniczego naszego kraju.
WISŁA OPOWIEŚĆ O RZECE
Jan Styczyński, Warszawa 1973.
Kolejny album w naszym zestawieniu ma zupełnie odmienny charakter od pozostałych pozycji. Otwiera go esej Wiesława Górnickiego o naszych związkach z Wisłą, o naszych narodowych klęskach i zwycięstwach, o nadziejach jakie daje nam Wisła, którą autor wstępu nazywa rzeką narodową. Dotyczy to szczególnie rozwoju wielkich zakładów przemysłowych, które tuż po wojnie były dla kraju niezbędne, ale wkrótce stworzyły duże problemy ekologiczne. Album składa się z wielu czarno-białych, surowych fotografii pokazujących rzekę, miasta nadwiślańskie, zabytki i rodzący się, nowoczesny jak na owe czasy przemysł. Pokazuje naszą niełatwą drogę i trudności, które musieliśmy pokonać aby dojść do dzisiejszego stopnia rozwoju. Autor albumu Jan Styczyński, znakomity polski artysta fotografik, autor wielu albumów, dedykuje wydawnictwo pamięci Władysława Broniewskiego, piewcy Wisły i Mazowsza.
WIŚLANE STATKI PASAŻERSKIE XIX i XX WIEKU, Witold Arkuszewski,
Gdańsk 1973.
Tę książkę nazywają często biblią żeglugi parowej na ziemiach polskich. To niezwykle ciekawy i wyczerpujący opis powstania i rozwoju przemysłu budowy „paropływów” na terenie Polski pod zaborami. Szczytowy okres rozwoju żeglugi
parowej przypadł na lata 1871-1914. Flota statków parowych na naszych wodach w 1900 roku liczyła wtedy 135 jednostek. Największym armatorem był Maurycy Fajans, twórca wielkiego przedsiębiorstwa żeglugowego, które po jego śmierci w 1897 roku przejęli synowie. W 1912 roku firmę przekształcono w towarzystwo akcyjne z kapitałem 1 miliona rubli. Książka zawiera wiele cennych informacji, m.in. wykaz wszystkich statków wiślanych zbudowanych w latach: 1871-1914. Na tych pożółkłych stronach okraszonych sporą ilością czarnobiałych fotografii można znaleźć kilka zdjęć podkolorowanych i kolorowy fragment autentycznego plakatu firmy „Żegluga Parowa Maurycego Fajansa”. Nostalgiczna książka…
WISŁA PRZEWODNIK DLA TURYSTÓW WODNYCH
Stanisław Szymborski, Warszawa 1963.
Wydawnictwo, które wielu ludziom Wisły pozwoliło poznać rzekę pierwej z książki, z przewodnika a potem z natury. Autor prof. Stanisław Szymborski dwukrotnie przepłynął Wisłę kajakiem, w tym jeden raz ze swoimi studentami,
przygotowując materiał do wydania przewodnika. Absolwent Politechniki Lwowskiej, człowiek ze świetnym warsztatem naukowym rzekami interesował się jeszcze przed II wojna światową. Konstrukcję omawianej książki oparł o dokładne przedstawienie mapy każdego kilometra Wisły, z naniesionymi miejscowościami, urządzeniami hydrotechnicznymi, wałami, liniami kolejowymi i drogami. Wisła została opisana od wsi Wisła do ujścia do Bałtyku. Opisy historyczno-geograficzne oraz naniesienie na mapy wszystkich nawiślańskich wsi stawia to wydawnictwo w czołówce literatury przewodnickiej. Dla porządku należy zaznaczyć, że książkę otwiera rozdział o znakach, sygnałach i zasadach zachowania się na wodzie.
PIOTR STEINKELLER 1779 – 1854
Ryszard Kołodziejczyk, Warszawa 1963.
Skromne z pozoru wydawnictwo autorstwa Ryszarda Kołodziejczyka okazuje się solidnie i rzeczowo napisaną biografią jednego z najciekawszych polskich przedsiębiorców, stawianego w jednym rzędzie z największymi twórcami przemysłu, handlu i bankowości w Królestwie Kongresowym Hipolitem Cegielskim, Leopoldem Kronenbergiem czy Ludwikiem Zieleniewskim.
Postać naszego bohatera jest ciekawa, bo niejednoznaczna. Obok wielkich sukcesów ponosił on także dotkliwe porażki w swoich interesach. Piotr Steinkeller w początkowej fazie prowadzenia wielkich interesów zawarł umowę spółki z Konstantym Wolickim dla realizacji przedsięwzięcia na dzierżawę państwowego monopolu dystrybucji i sprzedaży soli. A to wiązało się z koniecznością budowy floty wiślanej dla przewozu tejże soli… Wcześnie jeszcze przyszli wspólnicy mieli ze sobą kontakty handlowe i planowali organizację dużej firmy handlującej cynkiem na skalę europejską. Ciekawe czasy, ciekawi ludzie…
WISŁA
Marian Sobański, Warszawa 1956.
Album z zamierzchłej przeszłości, album, który prowadzi nas jakby „pod rękę”
wiślanym brzegiem od źródeł do Bałtyku. Dużo czarnobiałych, nostalgicznych zdjęć, jakich dziś się nie uświadczy. Dla starszych ludzi Wisły to wspomnienie ich młodości i rzeki, która była jakby inna, bardziej sielska. Bardziej przyjazna ludziom, którzy, jak ptaki wędrowali wzdłuż jej brzegów, albo łowili ryby, albo zbierali owoce w nadwiślańskich sadach. Autorowi, który był wybitnym działaczem krajoznawczym zawdzięczmy to, że wszystkie fotografie są opisane. To pozwala lepiej zrozumieć intencje autorów zdjęć, na których Wisła jawi się jako rzeka skierowana ku ludziom. Rzecz warta poznania.
WISŁĄ DO MORZA
Marian Sobański, Warszawa 1952.
Ta niewielkiego formatu książka okazuje się być ciekawie skonstruowanym przewodnikiem wiślanym, który nie ustępuje innym konkurentom. W części ogólnej krótka, ale rzadko spotykana w literaturze informacja o zarybianiu Wisły i zwalczaniu kłusownictwa. Jest też rozdział o planowaniu wycieczki kajakami, łodziami wiosłowymi i żaglowymi. Trasa całego wiślanego spływu została przez autora logicznie podzielona na 5 etapów. Z tekstu bije prawdziwe znawstwo wiślanego rzemiosła i emocjonalny stosunek do królowej polskich rzek. I choć dla wielu czytelników problematyczny w odbiorze może być swoisty język autora, to jednak walory turystyczno-krajoznawcze niwelują widoczne ułomności tekstu. A na 29 stronicy zobaczymy stare, piękne zdjęcie wodospadów Białej Wisełki.
KAJAKIEM Z WARSZAWY
Maria Podhorska-Okołów, Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1935
Książka Marii Podhorskiej-Okołów, wielkiej postaci polskiego kajakarstwa, jest przewodnikiem, ale szczególnego rodzaju. Jest to przewodnik-manifest, w którym autorka daje wyraz swej fascynacji naturą i wielkiej niechęci do życia w mieście. Już we wstępie pisze: „Nad głowami Waszemi szaleje miasto – potwór, wysysa krew, szarpie nerwy. A tuż obok, zapomniana, czeka dobra matka – przyroda”. Pomijając ten egzaltowany styl, który jednych irytuje a innych zachwyca, książka „Kajakiem z Warszawy” jest cenną i interesującą publikacją i dokumentem. Składają się nań 2 zasadnicze części: opis rzek i jezior oraz propozycje wycieczek. Ponieważ przewodnik jest przeznaczony przede wszystkim dla mieszkańców Warszawy, opisano w nim rzeki i jeziora w promieniu 200 km od miasta oraz zaproponowano 60 wycieczek rozpoczynających się przy przystani Sekcji Turystyki Wodnej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego przy Wale Miedzeszyńskim 8, które podzielono na wypady 1, 2, 3 i 4-dniowe (dzienne etapy od 15 do 60 km). Przewodnik zawiera ponadto przybliżone informacje o kosztach wycieczek, spis przystani wioślarskich i opis zabytków krajoznawczych na opisanych szlakach. W załączniku umieszczono rozkład jazdy pociągów, autobusów i statków do punktów wymienionych w publikacji obowiązujący w sezonie letnim 1935 r.
Książka, prócz waloru informacyjnego, ma również walor osobisty, dobrze obrazujący ówczesne czasy, sposób myślenia i wrażliwość międzywojennych wodniaków. Autorka podkreśla, że oparła publikację wyłącznie na osobistych doświadczeniach, a nie na źródłach pisanych. Jedynym opracowaniem, z którego korzystała była mapa. Nie ma tu więc liczb, naukowych informacji, danych statystycznych. Jest za to „garść czarownych przeżyć, ujętych w praktyczna formę dla Waszego użytku.”
ŁÓDKĄ Z BIEGIEM WISŁY: WSPOMNIENIA Z WYCIECZKI WIOŚLARSKIEJ
Grzelak Władysław, , przedm. Aleksandra Janowskiego, wyd. 2 zm. i uzup., Warszawa, Kraków, J. Mortkowicz Towarzystwo Wydawnicze, 1930
Książka „Łódką z biegiem Wisły…” jest relacją z wyprawy od źródeł Wisły do portu w Gdyni, jaką w 1924 r. na dębowej łodzi wiosłowej „Świteź” odbyło kilku młodych wioślarzy. Relacja ta ma dużą wartość informacyjną dzięki dokładnym opisom mijanych ziem, miast, rzek. Wyraźny w niej jest również ładunek emocjonalny i patriotyczny, w pełni zrozumiały zaledwie kilka lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Autor niejednokrotnie daje wyraz swej miłości do zjednoczonej ojczyzny, polskiej przyrody i Wisły, którą w końcu po wielu latach niewoli można całą „zmierzyć wiosłem”. Pisze we wstępie: „Wisła to słup kręgowy Polski, to główny nerw liścia Piastowskiej Korony. Od źródeł do ujścia brzmi nad nią mowa polska i serca biją polskie”. W książce, prócz osobistych opisów, znajduje się wiele cytatów z literatury. Uatrakcyjniają ją liczne fotografie, mapka szlaku Wisły oraz zestawienia: wykaz sekcji i noclegowych etapów wycieczki, teoretyczny projekt podziału szlaku Wisły na odcinki w ramach trzytygodniowej wycieczki oraz kilometrowy wykaz miejscowości nad Wisłą i jej dopływów. Autor przewodnika wychodził z założenia, że turystyka wodna nie tylko wpływa pozytywnie na zdrowie i kondycję turystów, ale również jest narzędziem do poznawania ojczystego kraju. Tę edukacyjno-propagandową rolę publikacji doceniano w momencie jego wydania dość powszechnie, skoro przez Komisję do oceny książek przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego została polecona dla młodzieży i bibliotek szkolnych, a „Kurier Warszawski” w recenzji z 28 grudnia 1926 r. pisał: „Pięknie wydaną książę polecamy najgoręcej zarówno miłośnikom sportu wioślarskiego, jak i szerokim kołom młodzieży polskiej, gwoli podniesienia jej ducha opisami okolic, miast, siół i osiedli, rozsianych po brzegach Wisły, oraz zachęcaniu do zwiedzenia kraju szlakiem wodnym, rzeźwiącym ciało i umysł…”.
DOLINAMI RZEK OPISY PODRÓŻY WZDŁUŻ NIEMNA, WISŁY, BUGU I BIEBRZY,
reprint wydania z 1903 roku, Zygmunt Gloger, Warszawa 2012.
Dla czytelnika owładniętego pasją poznawania ojczystego kraju jest to wydawnictwo bezcenne. Oto polski uczony płynie łódką po polskich i litewskich rzekach obserwując ludzi, ich obyczaje, życie nad rzekami i same rzeki tak nierzeczywiście piękne, że autor przyznaje się wprost do przeżywania wielu uniesień. Przywoływane często historyczne fakty i opowiadania o przeszłości dodają temu dziennikowi rzecznych podróży niezwykłej urody. Naukowa rzetelność wymaga aby do opisów odwiedzanych miejsc dodać rysunki lub szkice: a więc mamy rysunki grodów warownych, kurhanów, chłopskich chat czy pańskich dworów. Za szczególnie udany uznać trzeba glogerowski opis wiślanych brzegów wywiedziony z poematu Sebastiana Klonowica „Flis…”
FLIS TO JEST SPUSZCZANIE STATKÓW WISŁĄ I INSZYMI RZEKAMI DO NIEJ PRZYPADAJĄCYMI
Sebestyjana Fabijana Klonowica z Sulmierzyc, Kraków 1595, Warszawa 1984.
Poemat Sebastiana Klonowica to fundamentalne dzieło dla wszystkich, którzy Wisłę chcą poznać. Napisany ponad 400 lat temu wciąż zaskakuje swoim błyskotliwym spojrzeniem, bystrą obserwacją i rozległą wiedzą o zjawiskach historycznych, geograficznych i wiślanym handlu. To pierwsza tak obszerna książka poświęconej zawodowi flisaka, zasadom pracy na wodzie i twardym obowiązującym tam prawom. Pokazuje autor przygotowania do wiślanego rejsu i jego uroki oraz grożące podróżnym i flisakom niebezpieczeństwa. Krok po kroku prowadzi nas Klonowic po wiślanych falach aż do Gdańska, nie szczędząc nam dobrych rad i przestróg. Przy okazji opowiada o miastach nad Wisłą, o przewozach albo brodach wiślanych a wszystko przetyka anegdotami flisackimi.
- Udostępnij wpis:
-
-
-
-
-
-
wesprzyj fundację
