Idea ROKU RZEKI WISŁY

 550 rocznica pierwszego wolnego flisu na Wiśle.

II Pokój Toruński na obrazie Mariana Jaroczyńskiego, Muzeum Okręgowe w Toruniu

19. października1466  po trzynastoletniej wojnie z Krzyżakami został w Toruniu zawarty pokój, na mocy którego miasta pruskie nad Wisłą aż do jej ujścia w Gdańsku, weszły w skład Rzeczypospolitej jako nowa prowincja, nazwana „Prusami Królewskimi”, a później znana jako „Prusy Polskie”. Pierwszy raz w historii cały żeglowny bieg Wisły  trafił pod polskie panowanie. I choć dopiero w roku 1496 król Jan Olbracht, w przywilejach piotrkowskich oświadczył, że: „Postanowiliśmy, aby żegluga na rzekach Królestwa naszego w górę i w dół z wszelkiego rodzaju towarami była wolna dla wszystkich ludzi jakiegokolwiek stanu, zakazując wszelkie przeszkody i cła….”, to powszechnie przyjmuje się, ze właśnie rok 1467 był pierwszym rokiem wolnej żeglugi na Wiśle. Rozpoczął się wtedy ponad 300 letni „Złoty Okres” żeglugi wiślanej. Wolny handel w całym jej dorzeczu był jedną z podstawowych przyczyn powstania ekonomicznej, kulturalnej i militarnej potęgi świata w okresie „Polski zygmuntowskiej”. Sam eksport zboża Wisłą w ciągu około 70 lat po roku 1490 wzrósł więcej niż dziesięciokrotnie – od  około 5,5 tys łasztów (prawie 20 tys metrów sześciennych) rocznie do  około 66 tys łasztów (ponad 200 tys. metrów sześciennych).

Patrząc okiem dzisiejszego ekonomisty:   PKB Polski było wyższe, niż obecnie w Chinach … A Wisła była najważniejszą rzeką świata. Nie Ren, nie Dunaj albo Orinoko lub Nil… Wyobraź sobie…

Wisła płynie przez wszystkie polskie serca, jest symbolem naszej polskości i tożsamości. Jej los dotyczy nas wszystkich.  Rok Rzeki Wisły chcemy traktować jako ogólnonarodowe święto, którego podstawowym celem ma być konsensus wokół rozmowy o zrównoważonym rozwoju  rzeki. Pragniemy, aby było to święto wszystkich, którym sprawy wiślane są bliskie – zarówno wiślanych wodniaków, którzy starają się z pietyzmem odtwarzać tradycyjne łodzie i flis rzeczny, miłośników przyrody wiślanej, którzy dbają o zachowanie w możliwie naturalnym stanie siedlisk roślin i zwierząt,  a także żeglugowców, którzy chcieliby choćby częściowego przywrócenia roli Wisły jako ekonomicznego i ekologicznego szlaku transportowego, szlaku turystycznego. Zdając sobie sprawę z trudności, jakie może napotkać próba pogodzenia tych z pozoru sprzecznych interesów różnych środowisk, a drugiej strony z ogromu tematów jakie przed Świętem Rzeki Wisły trzeba przynajmniej zapoczątkować uważamy, że rozpoczęcie przygotowań do jego obchodów w roku 2017 jest niezbędne jak najszybciej.

ROK RZEKI WISŁY 2017 to przede wszystkim działania – trzeba się przygotować.